Kişiye Özel Kanser Tedavisi
Kişiye Özel Kanser Tedavisi
Günümüzde kanser tedavisinde büyük umut verici gelişmeler olmaktadır. Özellikle hedefe yönelik tedaviler (targeting therapy) grubunda yeni ilaçların geliştirilmesi ve kullanıma girmesi tıbbi onkoloji uzmanlarının elini kuvvetlenmiş, kanserli hastanın iyileşme şansını arttırmıştır (1-3).
Her kişinin kanseri, kendi sağlıklı hücrelerinden gelişmekte olup sadece o kişiye özel genetik özellikler taşımaktadır. Bu nedenle kanser tipi aynı olsa da kanser tedavisinde elde edilen sonuçlar her kişi için farklı olmaktadır. Bu da kişiye özgü kanser tedavisinin önemini göstermektedir.
Kliniğimize başvuran hastalarda kanser dokusu örneğinde kişiye özel tedavi planlaması için ileri labaratuvar testleri yaptırılmaktadır. Kanserin yaşaması için gerekli enzim, mutasyon ve proteinler belirlenerek bunları engelleyen ilaçlar kullanılmaktadır. Sonuç olarak kanserde iyileşme şansı arttırılırken, daha az yan etki görülmektedir.
Günümüzde kanser tedavisinde kullanımı onaylanmış hedefe yönelik kanser ilaçları aşağıda hastalıklara göre listelenmiştir (4).
Agent |
Target(s) | FDA-approved indication(s) |
| Ado-trastuzumab emtansine (Kadcyla) | HER2 (ERBB2/neu) |
|
| Afatinib (Gilotrif) | EGFR (HER1/ERBB1), HER2 (ERBB2/neu) |
|
| Aldesleukin (Proleukin) |
|
|
| Alectinib (Alecensa) | ALK |
|
| Alemtuzumab (Campath) | CD52 |
|
| Atezolizumab (Tecentriq) | PD-L1 |
|
| Avelumab (Bavencio) | PD-L1 |
|
| Axitinib (Inlyta) | KIT, PDGFRβ, VEGFR1/2/3 |
|
| Belimumab (Benlysta) | BAFF |
|
| Belinostat (Beleodaq) | HDAC |
|
| Bevacizumab (Avastin) | VEGF ligand |
|
| Blinatumomab (Blincyto) | CD19/CD3 |
|
| Bortezomib (Velcade) | Proteasome |
|
| Bosutinib (Bosulif) | ABL |
|
| Brentuximab vedotin (Adcetris) | CD30 |
|
| Brigatinib (Alunbrig) | ALK |
|
| Cabozantinib (Cabometyx [tablet], Cometriq [capsule]) | FLT3, KIT, MET, RET, VEGFR2 |
|
| Canakinumab (Ilaris) | IL-1β |
|
| Carfilzomib (Kyprolis) | Proteasome |
|
| Ceritinib (Zykadia) | ALK |
|
| Cetuximab (Erbitux) | EGFR (HER1/ERBB1) |
|
| Cobimetinib (Cotellic) | MEK |
|
| Crizotinib (Xalkori) | ALK, MET, ROS1 |
|
| Dabrafenib (Tafinlar) | BRAF |
|
| Daratumumab (Darzalex) | CD38 |
|
| Dasatinib (Sprycel) | ABL |
|
| Denosumab (Xgeva) | RANKL |
|
| Dinutuximab (Unituxin) | B4GALNT1 (GD2) |
|
| Durvalumab (Imfinzi) | PD-L1 |
|
| Elotuzumab (Empliciti) | SLAMF7 (CS1/CD319/CRACC) |
|
| Enasidenib (Idhifa) | IDH2 |
|
| Erlotinib (Tarceva) | EGFR (HER1/ERBB1) |
|
| Everolimus (Afinitor) | mTOR |
|
| Gefitinib (Iressa) | EGFR (HER1/ERBB1) |
|
| Ibritumomab tiuxetan (Zevalin) | CD20 |
|
| Ibrutinib (Imbruvica) | BTK |
|
| Idelalisib (Zydelig) | PI3Kδ |
|
| Imatinib (Gleevec) | KIT, PDGFR, ABL |
|
| Ipilimumab (Yervoy) | CTLA-4 |
|
| Ixazomib (Ninlaro) | Proteasome |
|
| Lapatinib (Tykerb) | HER2 (ERBB2/neu), EGFR (HER1/ERBB1) |
|
| Lenvatinib (Lenvima) | VEGFR2 |
|
| Midostaurin (Rydapt) | FLT3 |
|
| Necitumumab (Portrazza) | EGFR (HER1/ERBB1) |
|
| Neratinib (Nerlynx) | HER2 (ERBB2/neu) |
|
| Nilotinib (Tasigna) | ABL |
|
| Niraparib (Zejula) | PARP |
|
| Nivolumab (Opdivo) | PD-1 |
|
| Obinutuzumab (Gazyva) | CD20 |
|
| Ofatumumab (Arzerra, HuMax-CD20) | CD20 |
|
| Olaparib (Lynparza) | PARP |
|
| Olaratumab (Lartruvo) | PDGFRα |
|
| Osimertinib (Tagrisso) | EGFR |
|
| Palbociclib (Ibrance) | CDK4, CDK6 |
|
| Panitumumab (Vectibix) | EGFR (HER1/ERBB1) |
|
| Panobinostat (Farydak) | HDAC |
|
| Pazopanib (Votrient) | VEGFR, PDGFR, KIT |
|
| Pembrolizumab (Keytruda) | PD-1 |
|
| Pertuzumab (Perjeta) | HER2 (ERBB2/neu) |
|
| Ponatinib (Iclusig) | ABL, FGFR1-3, FLT3, VEGFR2 |
|
| Ramucirumab (Cyramza) | VEGFR2 |
|
| Regorafenib (Stivarga) | KIT, PDGFRβ, RAF, RET, VEGFR1/2/3 |
|
| Ribociclib (Kisqali) | CDK4, CDK6 |
|
| Rituximab (Rituxan, Mabthera) | CD20 |
|
| Rituximab/hyaluronidase human (Rituxan Hycela) | CD20 |
|
| Romidepsin (Istodax) | HDAC |
|
| Rucaparib (Rubraca) | PARP |
|
| Ruxolitinib (Jakafi) | JAK1/2 |
|
| Siltuximab (Sylvant) | IL-6 |
|
| Sipuleucel-T (Provenge) |
|
|
| Sonidegib (Odomzo) | Smoothened |
|
| Sorafenib (Nexavar) | VEGFR, PDGFR, KIT, RAF |
|
| Temsirolimus (Torisel) | mTOR |
|
| Tocilizumab (Actemra) | IL-6R |
|
| Tofacitinib (Xeljanz) | JAK3 |
|
| Tositumomab (Bexxar) | CD20 |
|
| Trametinib (Mekinist) | MEK | |
| Trastuzumab (Herceptin) | HER2 (ERBB2/neu) |
|
| Vandetanib (Caprelsa) | EGFR (HER1/ERBB1), RET, VEGFR2 |
|
| Vemurafenib (Zelboraf) | BRAF |
|
| Venetoclax (Venclexta) | BCL2 |
|
| Vismodegib (Erivedge) | PTCH, Smoothened |
|
| Vorinostat (Zolinza) | HDAC |
|
Ziv-aflibercept (Zaltrap) |
PIGF, VEGFA/B |
|
Kaynaklar
- Baudino TA. Curr Drug Discov Technol. 2015;12(1):3-20. Targeted Cancer Therapy: The Next Generation of Cancer Treatment.
- Pento JT. Monoclonal Antibodies for the Treatment of Cance. Anticancer Research 2017;37(11) 5935-5939.
- Allahyari H, Heidari S, Ghamgosha M, Saffarian P, Amani J. Immunotoxin: A new tool for cancer therapy. Tumour Biol. 2017 Feb;39(2):1010428317692226.
- https://www.mycancergenome.org/content/molecular-medicine/overview-of-targeted-therapies-for-cancer/
